Влияние человеческого капитала Республики Казахстан на уровень конкурентоспособности национальной экономики . Ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігінің деңгейіне Қазақстан Республикасы адам капиталының ықпалы.

Аннотация

В современных экономических условиях человеческий капитал рассматривается как сложный, интенсивный фактор развития экономики и общества, который влияет на уровень национальной конкурентоспособности, включает совокупность знаний, умений и навыков человеческих ресурсов, накопленных на основе образовательного, научного, культурного, инновационного и личностного человеческого потенциала, способных обеспечить благосостояние нации, экономическую стабильность, рост и высокий рейтинг страны в международном экономическом пространстве. Взаимосвязь между человеческим капиталом и уровнем конкурентоспособности национальной экономики определяется их прямо пропорциональной зависимостью и взаимовлиянием: высокий уровень человеческого капитала содействует повышению конкурентоспособности, которая, в свою очередь, обуславливает процесс дальнейшего человеческого развития; напротив, низкий уровень человеческого капитала приводит к низким темпам роста, что в значительной мере подрывает перспективы для повышения конкурентоспособности в будущем. В статье наглядно обосновано влияние человеческого капитала страны на уровень ее конкурентоспособности, что доказано установленной зависимостью уровня конкурентоспособности страны и человеческого развития. В частности, рассмотрена зависимость конкурентоспособности страны и отдельных факторов, формирующих человеческий капитал, включая уровень валового национального дохода, продолжительности жизни, начального и высшего образования, эффективности рынка труда, инновационного потенциала страны. Таким образом, в условиях экономической модернизации, направленной на создание наукоемкой экономики, повышение уровня образования и инновационного потенциала страны и кардинального преобразования человеческого капитала становится одной из основных задач, стоящих перед государством. От эффективности решения этой задачи во многом зависит динамика дальнейших преобразований в стране, рост благосостояния народа и общая стабильность в государстве. Қазіргі экономикалық жағдайда адам капиталы күрделі, экономика мен коғамның жіті даму факторы ретінде қарастырылады және ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігіне әсер етеді, білім, ұсталық және адами дағды қорын қамтиды. Білім, ғылым, мәдениет, иновация және жеке адами потенциалы арқылы жиналған, халықтың дәулеттілігін және экономикалық тұрақтылығын, даму және елдің халықаралық экономикалық кеңістіктегі биік рейтингін қамтамасыз етеді. Адам капиталы мен ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігінің деңгейі арасындағы өзара байланыс олардың бір-біріне деген пропорциялық тәуелділік пен өзара ықпал етумен анықталады, сонымен қатар адами капиталдың жоғары деңгейі бәсекеге қабілеттіліктің жоғарлануына әсер етіп, адами дамудың процессін әрі қарай шарттайды, керісінше адами капиталдың төмен деңгейі нашар өсу қарқынына әкеледі, яғни болашақтағы бәсекелестікте деген қабілеттіліктің үмітін анағұрлым бұзады. Мақалада адам капиталының елдің бәсекеге қабілеттілігіне ықпал ету деңгейі көрнекті түрде тиянақты көрсетілген, сондай-ақ адами даму мен тағайындалған елдің бәсекеге қабілеттілігінің деңгейімен дәлелденген. Соның ішінде елдің бәсекеге қабілеттілігің тәуелділігі мен жеке факторлар қалыптастырылған адами капитал, ұлттық жалпы табыс деңгейі, өмір ұзақтығы, бастауыш пен жоғары білім, еңбек нарығының тиімділігі, инновациялық елдің әлеуеті қарастырылған. Сөйтіп, экономикалық жаңарту жағдайында ғылыми салаларды қажетсінетін экономика құруға бағытталған, сонымен қатар білім беру деңгейінің жоғарлануына және елдің инновациялық әлеуеті, адами капиталдың түбегейлі қайта құрылуы мемлекет алдыңдағы басты мәселелердің бірі болып табылады. Осы мәселелердің шешу тиімділігінен көп жағдайда мемлекеттегі қайта құру өзгерісі, елдің әл-ауқатының жақсаруы және елдегі ортақ тұрақтылық тәуелді.