Қазақстандағы суармалы жерлерді пайдалануды оңтайландыру: жүйелік талдау және ресурстарды басқару
DOI:
https://doi.org/10.26577/be.2024-148-b2-10Аннотация
Бұл мақала жүйені талдау мен ресурстарды басқаруға баса назар аудара отырып, Қазақстандағы суармалы жерлерді пайдалануды оңтайландырудағы қиындықтар мен мүмкіндіктерді зерттейді. Зерттеу мақсаты ауыл шаруашылығындағы су ресурстарын басқару тиімділігі мен тұрақтылығын арттыруға бағытталған суару тәжірибесі мен аймақтық суды басқарудағы стратегиялық жақсартуларды анықтау болып табылады. Зерттеудің негізгі бағыттары Қазақстанның сыртқы су көздеріне тәуелділігін, инфрақұрылымдық тиімсіздігін және тұрақты ауылшаруашылық тәжірибесі үшін аймаққа тән стратегияларды талдауды қамтиды. Әдістемелік тұрғыдан зерттеу аймақтық жағдайлық зерттеулерге, ұлттық статистикалық деректерге және сандық талдауларға, соның ішінде корреляциялық және сипаттамалық статистикаға сүйенеді. Ол сондай-ақ су ресурстарын біріктірілген басқару, әлеуметтік-экологиялық жүйелер, су-энергия-азық-түлік байланысы және бірлескен суды басқару сияқты құрылымдарды қолданады.
Зерттеу нәтижелері Қазақстанның сумен қамтамасыз етудің 46% құрайтын сыртқы су көздеріне айтарлықтай тәуелділігіне және ескірген суару инфрақұрылымының тиімсіздігіне байланысты осалдығын көрсетеді. Бұл зерттеудің практикалық құндылығы саясаткерлерге, ауылшаруашылық мүдделі тараптарына және жергілікті қауымдастықтарға инфрақұрылымды жақсарту, суарудың тиімді әдістерін қабылдау және халықаралық ынтымақтастықты ынталандыру бойынша жан-жақты, әрекет етуге болатын ұсыныстарды ұсынуда. Зерттеудің жаңалығы оның Қазақстанның экономикалық аудандарындағы бірегей міндеттерді шешуге арналған бейімделген стратегияларды әзірлеу, ауыл шаруашылығы өнімділігін тұрақты су ресурстарын басқару тәжірибесімен теңестіру үшін көптеген стратегиялық негіздерді пәнаралық қолдануында жатыр.
Түйін сөздер: Қазақстандағы су ресурстарын басқару, ауылшаруашылық су тиімділігі мен тұрақтылығы, сыртқы су көздерінің әсері, суару тәжірибесіндегі инновациялар, ауыл шаруашылығындағы экономикалық мәселелер.