Мұнай бағасының қалыптасуына монетарлы саясаттың әсері

Авторлар

  • Ж.С. Карабаева Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0001-5438-6410
  • Е.С. Оскенбаев НАРХОЗ университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0001-5021-1883
  • Л.А. Байбулекова Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0002-6820-6035
  • Л.С. Нурмуратова Ғ. Даукеев атындағы Алматы энергетика және байланыс университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0009-0004-9434-4601

DOI:

https://doi.org/10.26577/be.2024-148-b2-04
        91 76

Аннотация

Әлемдік шикі мұнай нарығындағы монетарлық белгісіздік пен бағаның құбылмалылығы арасындағы байланыс соңғы жылдары айтарлықтай назар аударды. Бұл қатынасты түсіну саясаткерлер үшін де, нарық қатысушылары мен инвесторлар үшін де өте маңызды. Бұл мақаланың мақсаты-монетарлық белгісіздік пен шикі мұнай нарығындағы бағаның құбылмалылығы арасындағы динамикалық өзара әрекеттесуге жарық түсіру үшін режимдерді ауыстырудың заманауи тәсілін зерттеу. Мұнай әлемдегі негізгі энергия көздерінің бірі болып табылады және мұнай бағасы әлемдік экономикада маңызды рөл атқарады деп есептесек, мұнай бағасының қалыптасуы көптеген факторларға, соның ішінде сұраныс пен ұсынысқа, өндіріс аймақтарындағы саяси тұрақтылыққа, геосаяси оқиғаларға, климаттық өзгерістерге және, әрине, ақша-несие саясатына байланысты. Мақаланың ғылыми маңыздылығы-бұл орталық банктердің экономикалық саясаты мен шикізат бағасының динамикасы арасындағы байланысты тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Практикалық маңыздылығы-ақша-несие саясатының мұнай бағасына әсерін түсіну мемлекеттік органдар үшін де, бизнес үшін де пайдалы болуы мүмкін.

Зерттеудің бұл әдістемесінде шикі мұнайдың әлемдік бағасының құбылмалылығына монетарлық белгісіздіктің әсерін қарастыратын жұмыстың эмпирикалық әдісі қолданылды. Пандемия кезіндегі мұнай бағасына қатысты саяси белгісіздік мәселесін де қозғаймыз. Бұл мақаланың өзектілігі мұнай бағасы әлемдік экономика үшін негізгі көрсеткіштердің бірі болып табылады, монетарлық саясаттың осы нарыққа әсерін зерттеу өте маңызды. Мұнай бағасы ақша-несие саясатына әртүрлі жолдармен әсер етуі мүмкін. Мысалы, орталық банктердің пайыздық мөлшерлемелерінің өзгеруі инвесторларға және олардың мұнай компанияларына инвестициялау туралы шешімдеріне әсер етеді. Сонымен қатар, ақша-несие саясаты валюта бағамына да әсер етеді, бұл мұнай бағасына да әсер етеді. Қорытындылай келе, ақша-несие саясатының мұнай бағасына әсерін зерттеу ғылым үшін де, тәжірибе үшін де маңызды және экономика мен бизнесті басқарудың тиімді әдістерінің дамуына әкелуі мүмкін деп айтуға болады.

Түйін сөздер: монетарлы саясат, мұнай бағасының белгісіздігі, шикі мұнай, қор нарығы, жүйені жаңғырту, саяси белгісіздік, COVID-19.

 

 

Авторлардың биографисы

Ж.С. Карабаева, Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университеті, Қазақстан, Алматы қ.

 (корреспонденттік автор) – Кенжеғали Сағадиев атындағы ХБУ университетінің «Қаржы және Есеп» кафедрасының «Қаржы» білім беру бағдарламасының докторанты (Алматы, Қазақстан, электрондық пошта: zhansayakz@mail.ru)

Е.С. Оскенбаев, НАРХОЗ университеті, Қазақстан, Алматы қ.

экономикадағы PhD докторы, НАРХОЗ Университетінің «Экономика және Менеджмент» Мектебінің доценті (Алматы, Қазақстан, электрондық пошта: Yessengali.oskenbayev@narxoz.kz)

Л.А. Байбулекова, Кенжеғали Сағадиев атындағы Халықаралық бизнес университеті, Қазақстан, Алматы қ.

Кенжеғали Сағадиев атындағы ХБУ университетінің «Қаржы және Есеп» кафедрасының профессоры (Алматы, Қазақстан, электрондық пошта: leila_abdibaevna@mail.ru)

Л.С. Нурмуратова, Ғ. Даукеев атындағы Алматы энергетика және байланыс университеті, Қазақстан, Алматы қ.

Ғұмарбек Даукеев атындағы Алматы энергетика және байланыс университетінің «Экология және инженериядағы менеджмент» кафедрасының аға оқытушысы, экономика ғылымдарының магистрі

Жүктелулер

Как цитировать

Карабаева, Ж. ., Оскенбаев, . Е. ., Байбулекова, Л. ., & Нурмуратова, Л. . (2024). Мұнай бағасының қалыптасуына монетарлы саясаттың әсері. ҚазҰУ хабаршысы. Экономика сериясы, 2(148), 43–56. https://doi.org/10.26577/be.2024-148-b2-04