Z-индикаторын қолдану арқылы банктік тәуекелділікті бағалау және оның Қазақстанның өтпелі экономикасының қаржылық жағдайына әсері

Аннотация

Қаржылық тұрақтылықтың өлшемі ретінде банк саласының жүйелік тәуекелін зерттеу жалпы
саланың жүйелік тәуекелге қарсы тұруының қаншалықты берік екендігін бағалау нұсқаларының
бірі болып табылады. Дамыған және дамушы нарықтар үшін бірқатар бағыттар бойынша
зерттеулер бар. Бұл зерттеу дамушы өтпелі экономикалы елдер үшін банк саласының жұмысына
жалпы сараптама бөлігі болып табылады. Z-score өлшемі арқылы тәуекелдерді бағалау көмегімен
біз мекемелердің және жалпы саланың қаржылық жағдайын бағалауға тырысамыз. Бұл бізге
қаржылық жағдайды және нақты нарықтың көрсеткіштерін зерттеуге мүмкіндік береді. Тағы бір
ескеретін жайт, сараптама қаржылық дағдарыстан кейінгі кезеңді, саладағы проблемаларға белгілі
бір макроэкономикалық ауытқулармен, мысалы, оқу мерзімінің арасындағы девальвациямен
байланысты. Бұл әсер ететін факторлар бізге сыртқы және ішкі күйзелістердің банк саласына
әсерін түсінуге көмектеседі. Қаржылық тұрақтылық пен жалпы кірістіліктің, тәуекел және
сыртқы факторлардың әсерінен дағдарыс және ішкі макроэкономикалық күйзелістердің әсерімен
байланысы – бұл нақты зерттеу қызығушылығының негізгі нүктесі. Зерттеу нәтижелері банктің
мөлшері банктің іс-әрекетінде маңызды, бірақ теріс рөл атқаратындығын көрсетеді. Бұл банк
саласының қаржылық жағдайына теріс әсер етеді. Жалпы, қаржылық тұрақтылық өте тұрақсыз;
өйткені Z-score өзгеруі тексеру кезеңінде маңызды болып табылады, бұл өтпелі экономика ішкі
және сыртқы тәуекелдерге өте осал екендігін көрсетеді.