Алматы қаласында мүмкіндігі шектеулі адамдардың әлеуетін арттыру: инклюзивті еңбек нарығын құру бойынша іс-шаралар

Аннотация

Мүмкіндігі шектеулі жандарды қоғам өмірінің барлық саласына қосу – еліміздегі маңызды саяси мәселе. Алайда, ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мәліметі бойынша, Қазақстанда 55 жасқа дейінгі мүгедектердің 25% ғана жұмыспен қамтылған. Олардың көпшілігі негізінен жалақысы төмен өндірістерде немесе физикалық  еңбекті қажет ететін салаларда жұмыс істейді. Мемлекет көптеген бағдарламалар мен жобаларды жүзеге асыруда, мүмкіндігі шектеулі жандарға қолайлы жағдай жасауда, бірақ жұмыспен қамту деңгейі тұрақты түрде төмен болып отыр. Менің зерттеулерім көп қырлы проблеманы көрсетеді: жұмыс берушілердің мүгедектерге қолайлы жағдай жасай алмауы, бұл олардың қоғамдық инфрақұрылымға қол жеткізуін қиындатады. Алматы қаласы бойынша менің зерттеулерім көрсеткендей, кейбір мүмкіндігі шектеулі адамдар өздерінің негізгі қажеттіліктерін қанағаттандыра алатын туыстарымен тұруды қалайды. Сондай-ақ, бұл халық арасында тиісті білім мен тәжірибе де жетіспейді. Автор Алматы қаласындағы мүгедектерді жұмысқа орналастырудағы кедергілерді түсіну үшін әртүрлі мүгедектермен, жұмыс берушілермен және мемлекеттік органдармен құрылымдық жеке сұхбаттар мен телефон арқылы сауалнамалар жүргізді. Бұрынғы зерттеулердің көпшілігі Қазақстанның басқа аймақтарындағы мүгедектерге арналса, менің зерттеулерім Алматыдағы мүгедектердің мәселелеріне арналды. Қорытындылай келе, автор жергілікті әкімшілікке және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне ұсыныстар жасайды.

Түйін сөздер: Мүгедектік, әлеуметтік саясат, еңбек нарығы, әлеуметтік инклюзия, инклюзивті білім беру, жұмысқа орналасудағы кедергілер.