Қазақстан онлайн нарығына әйелдердің қатысу деңгейіне АҚТ әсерінің деңгейін анықтау

Аннотация

Зерттеудің мақсаты-ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың (АКТ) Қазақстандағы
COVID-19 пандемиясына дейін және одан кейін Қазақстандағы онлайн-нарықтағы әйелдердің
қатысу деңгейіне әсерін бағалау. Қолданыстағы тұжырымдамалар мен экономикалық модельдерді,
отандық және шетелдік әдеби көздерді зерттеу желідегі гендерлік айырмашылықты талдауға
негізделген. Деректер көздері ретінде респонденттермен тереңдетілген жартылай құрылымды
сұхбат және 300 әйел арасында жүргізілген сауалнама, сондай-ақ Қазақстан Республикасы
Ұлттық статистика бюросының 2015-2020 жылдарға арналған қайталама деректері болды. Бұл
ғылыми зерттеуде авторлар талдаудың екі кезеңін қамтитын әдістемелік құралдарды ұсынады:
2015-2020 жылдарға гендерлік қатынаста АКТ даму деңгейін бағалау; Қазақстандағы онлайн
-нарықтың жағдайы мен даму деңгейін сандық бағалау. Зерттеу барысында Қазақстандағы
әйелдер арасында ең танымал нарық орындары анықталды (Kaspi, Instagram, Wildberries, Flip,
Aliexpress). Зерттеу көрсеткендей, COVID-19 пандемиясы онлайн-сатып алу санына және олардың
құрылымына әсер етті, пандемиядан кейін онлайн-сатылымдар саны артты сонымен қатар
цифрландыру процесі әйелдердің үйде жұмысқа орналасуының мамандануының төмендеуіне
және олардың онлайн нарыққа қатысу деңгейінің жоғарылауына әсер етті. Зерттеу нәтижелерін
әйелдер кәсіпкерлігін дамытудағы және мемлекеттік саясатын әзірлеуге қолдануға болады.
Түйін сөздер: гендерлік, гендерлік экономика, цифрландыру, АКТ, онлайн нарық.