Жұмыс уақытынан тыс еңбек ету және қанағаттану: шолу және болашақ зерттеулер бағыттары

Аннотация

Жұмыс уақытынан тыс еңбек ету мен қанағаттану арасындағы байланыс – маңызды, бірақ жеткіліксіз зерттелген ғылыми сала. Бұл шолу мақаласында жұмыс уақытынан тыс еңбек етудің жұмысқа қанағаттану, өмірге қанағаттану және денсаулыққа байланысты әсерлері туралы әртүрлі және қайшылықты тұжырымдар талданады. Оның мақсаты – бар әдебиеттерге кешенді талдау жүргізу және болашақ зерттеулерге бағыт-бағдар беру үшін зерттеу олқылықтарын айқындау.

Негізгі зерттеу сұрақтары жұмыс уақытынан тыс еңбек ету мен қанағаттану арасындағы байланысты зерттеудің әртүрлі тәсілдеріне сүйене отырып жіктеу, жұмыс уақытынан тыс еңбек етудің жұмысқа және өмірге қанағаттануға, сондай-ақ басқа да байланысты факторларға әсері, сонымен қатар қанағаттануға жұмыс уақытынан тыс еңбек етудің ықпалын күшейтетін немесе төмендететін факторларды талдаумен байланысты.

Мақалада жұмыс уақытынан тыс еңбек етудің қанағаттануға әсері біркелкі емес және бірнеше фактордың өзара әрекеттесуіне тәуелді екені атап өтіледі. Олардың қатарына жұмыс уақытынан тыс еңбек ету көлемі, оның ерікті немесе міндетті болуы, сондай-ақ жеке өмірге тигізетін ықпалы жатады.

Осы мәселелерді зерттеу үшін жүйелі әдеби шолу жүргізіліп, зерттеулер бес негізгі тақырып бойынша жіктелді: өтемақы, жұмыс уақытынан тыс еңбек ету жүктемесі, жұмыс уақытынан тыс еңбек етудің жағдайы, араласу және ықпал. Шолу әртүрлі салалардағы көлденең зерттеулерге негізделген.

Нәтижелер көрсеткендей, жұмыс уақытынан тыс еңбек етуді басқаруда бірыңғай тәсіл тиімсіз, өйткені әртүрлі факторлардың өзара әрекеттесуі күрделі және контекстке тәуелді. Мақала болашақ зерттеулерде оқшауланған факторларды ғана қарастырудан бас тартып, көпқырлы көзқарасты қолдануға шақырады.

Түйін сөздер: жұмыс уақытынан тыс еңбек ету, қанағаттану, денсаулық, жеке өмір, өтемақы.