Қазақстан өңірлерінде кедейшілік деңгейін талдау
DOI:
https://doi.org/10.26577/jerba2024147112Аннотация
Бұл зерттеудің мақсаты Қазақстандағы кедейшілік деңгейінің тенденцияларын және спецификасын анықтау және оның деңгейін төмендету ұсыныстарын беру болып табылады. Зерттеудің өзектілігі Қазақстандағы кедейшіліктің дамуымен, аймақтардағы халықтың өмір сүру деңгейінің нашарлығымен, күделікті күнкөріске қажетті тауармен қамтылмауымен ұштасады. Яғни, мемлекеттің аймақтарындағы кедейшілік деңгейінің өсуңіне себеп болған мәселелерді зерттеу қажеттігімен және оның деңгейін төмендету шаралардың маңыздылығымен қамтамасыз етіледі. Зерттеу жұмысында кедейшілік деңгейінің артуына әсер ететін факторлар жайлы сұрақтар көтеріледі. Әдеби шолудың нәтижесі бойынша әлемдік экономикада кедейшілікпен күресу үнемі өзекті мәселе екендігі анықталды. Бұл зерттеу статистикалық деректерді жүйелеу және топтастыру сияқты кешенді әдістер қолданылаған. Статистика 2018-2022 жылдарға Ұлттық статистика бюросынан алынды. Әзірленген әдістемелік құралдар аймақтардағы кедейшіліктің деңгейін өршітуге әсер ететін детирминанттардың жағдайын анықтауға және талдауға мүмкіндік береді. Зерттеу нәтижесі бойынша, кедейшіліктің деңгейіне әсер ететін факторлар болып табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен халықтың үлесі (кедейлік деңгейі) және саны, табысы азық-түлік себетінің құнынан төмен халықтың саны, жұмыссыз халықтың үлесі және саны анықталды. Табысы ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен халық саны жоғары аймақтар қатарына Түркістан, Маңғыстау облыстары мен Алматы қаласы жатады, кедейшілік деңгейі төмен аймақтар қатарына Астана қаласы мен Ұлытау облысы жататындығы анықталды. Зерттеудің теориялық маңыздылы аймақтардағы кедейшіліктің деңгейін талқылауда негіз бола алады және оқу материалдарында қолдануға болады. Зерттеу нәтижелерінің тәжірибелік маңыздылығы мемлекеттік нысаналы бағдарламаларды даярлауда қолдануға болады.
Түйін сөздер: экономика, кедейлік, аймақ, талдау, табыс, жұмыссыздық
