Нигерияның мұнай және газ өнеркәсібіндегі қаржылық апаттарды болжау: көп өлшемді көзқарас
DOI:
https://doi.org/10.26577/be.2022.v139.i1.13Аннотация
Мұнай-газ секторы, сөзсіз, өте сезімтал, өте маңызды сектор және Нигерия экономикасының
тірегі. Жақында халықаралық нарықта мұнай бағасының құлдырауы барлық өндіруші елдерді,
соның ішінде Нигерияны қатты алаңдатып отыр. Құлаған бизнестің орасан зор қаржылық салда-
ры экономикалық өсу мен дамуға кедергі келтіретін орасан зор, зиянды. Бірақ апат туралы ерте
ескерту сигналдарын болжау мүмкін болса, оның алдын алуға болады. Осылайша, бұл зерттеу
Нигерия мұнай-газ компанияларының қаржылық қиындықтарын көп өлшемді тәсілді қолдана
отырып болжайды. Зерттеу үшін бойлық әдіс қолданылды. Зерттеуге арналған деректер 2000-
2018 жылдар аралығындағы Нигерия қор биржасынан (NSE) алынды. Алынған мәліметтер
жүйеленіп, салыстырмалы талдау арқылы салыстырылды. Ерте ескерту сигналдарын болжау үшін
көптік дискриминантты талдау (MDA) пайдаланылды, ал болжаудан кейінгі айырмашылықтар
t-тесті арқылы тексерілді. Болжам нәтижелері зерттеу аймағындағы сәтсіздік туралы ерте ескер-
ту сигналдарына пайыздар мен салықтарға дейінгі кіріс (EBIT), айналым капиталы (WCA) және
болжам дәлдігі жоғары TAR кіретінін көрсетті. Зерттеу нәтижесінде Нигериялық мұнай-газ ком-
паниялары анықталған ерте ескерту сигналдарына байланысты банкроттыққа ұшырауы мүмкін
деген қорытындыға келді. Іріктемеге енгізілген фирмаларға қаржылық қиындықтарды болдыр-
мау және қалпына келтіру үшін алдын алу шараларын қабылдау үшін анықталған ерте ескерту
сигналдарын ескеру ұсынылады.
Түйін сөздер: ерте ескерту сигналдары, қаржылық дағдарысты болжау, MDA, мұнай-газ
компаниялары, қалпына келтіру.