Қазақстанда мемлекеттік басқаруды орталықсыздандырудың қаржылық негізі ретінде бюджетаралық қатынастарды реформалау. Реформирование межбюджетных отношений на основе финансов децентрализации государственного управления в Казахстане.

Авторлар

  • S. R. M. T. I. Kargabaeva Yermankulova Mirzakhmetov 1Әль-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ. 2Қ.А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті, Қазақстан Республикасы, Түркістан қ.
        57 32

Кілттік сөздер:

мемлекет, басқару, орталықсыздандыру, қаржы, бюджетаралық қатынастар, жергілікті бюджет. государство, управление, децентрализация, финансы, бюджетные отношения, местный бюджет.

Аннотация

Бұл мақалада авторлар Қазақстанда мемлекеттік басқаруды орталықсыздандырудың қаржылық негізі ретінде бюджетаралық қатынастарды реформалау қарастырылған. Бюджеттік унитаризм жағдайында жергілікті билік органдарының экономикалық мүдделері толығымен мемлекетке бағынынышты. Жергілікті билік органдарының негізгі кіріс көздері мемлекеттік басқару органдары тарапынан бөлінетін бюджетаралық трансферттер болып табылады. Біздің ел үшін бюджеттік унитаризм қағидаларымен қатар, бюджеттік федерализм қағидалары үйлескен түрдегі тұжырымдама қажет. Ол өз кезегінде халыққа бюджеттік қызметтерді ұсынудың сапалық параметрлерін мемлекеттік бақылауды күшейту кезінде бюджеттік орталықсыздандыруды күшейтуге мүмкіндік береді. Елдің бюджеттік- салықтық құрылымының аралас үлгісін енгізу, жергілікті қаржылар жүйесінің дамуына, бюджеттік реттеудің артуына, бюджетаралық қатынастар жүйесінің жетілуіне септігін тигізеді, сонымен қатар бір жағынан жергілікті билік органдарының кіріс және шығыс мүмкіндіктерін мемлекеттік реттеу және теңестірудің тиімсіздігінің төмендеуіне жол ашады. Екінші жағынан, орталық билік органдарының реттеуші функциясын күшейту негізінде жергілікті билік органдарының бюджеттік- салықтық дербестігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. В данной статье авторами рассматривается реформирование межбюджетных отношений на основе финансов децентрализации государственного управления в Казахстане. В условиях бюджетного унитаризма экономические интересы местных органов власти зависят от государства. Источниками дохода местных органов власти являются межбюджетные трансферты, которые выделяются государством. Для нашего государства наряду с принципами унитаризма необходима концепция бюджетного федерализма. Она в свою очередь усиливает государственный контроль качественных параметров оказания услуг народу и децентрализацию бюджета. Внедрение смешанной модели финансо- налоговой структуры позволит развитию местной финансовой системы, способствует регулированию бюджета, совершенствованию межбюджетных отношений, также, позволит снизить неэффективность государственного регулирования и выравнивания входных и выходных возможностей местных органов власти. С другой стороны, на основе увеличения регулирующих функций централизованной власти обеспечивает бюджетно- налоговую независимость местных властей. Формирование эффективной системы местных фондов непосредственно связано с развитием эффективной системы децентрализации бюджета страны, и предусматривает ограничения источников дохода и расходов полномочий между уровнями бюджета.

Библиографиялық сілтемелер

1 С.М. Өмірбаев. Қазақстан Республикасының Бюджет жүйесі: жоғары оқу орындарына арналған оқулық. – Астана: «Сарыарқа » ЖҚ, 2007.-488с.
2 А. Тулеубекова. Межбюджетные отношения как составная часть бюджетного регулирования. // Финансы Казахстана – 2011
3 Д. А. Тілеужанова. Бюджетаралық қатынастарды дамытудағы реттеуші салықтардың жағымсыз және оң тенденциялары. // Экономическая наука в Казахстане: проблемы и пути реформирования: Материалы междунар. научно- практ. конф: сб. науч. тр. – Алматы: Экономика, 2011 – ч.1.
4 Д. Тілеужанова. Бюджетаралық қатынастардың тұжырымдамалық негіздерін реттеуші салықтар көмегімен оңтайландыру. // Қаржы – қаражат – 2011 – №4.
5 Пашкова С. В Казахстане грядет очередная волна децентрализации власти // Власть. – 2013, 27 марта.
6 Нарикбаев М.С., Ударцев С.Ф. Формирование сильного, эффективного, демократического государства и Конституция // Совершенствование законодательства в свете концепции правовой политики Республики Казахстан на период с 2010 до 2020 года: Материалы международной научно- практической конференции 19 ноября 2010 г. Т.1. – Астана: ГУ «Институт законодательства Республики Казахстан », 2010. – С. 48 – 70.

Жүктелулер

Как цитировать

Kargabaeva Yermankulova Mirzakhmetov, S. R. M. T. I. (2016). Қазақстанда мемлекеттік басқаруды орталықсыздандырудың қаржылық негізі ретінде бюджетаралық қатынастарды реформалау. Реформирование межбюджетных отношений на основе финансов децентрализации государственного управления в Казахстане. ҚазҰУ хабаршысы. Экономика сериясы, 114(2). вилучено із https://be.kaznu.kz/index.php/math/article/view/1279