2013-2015 жылдардың республикалық бюджет көрсеткіштерін салыстырмалы бағалау. Сравнительная оценка показателей республиканского бюджета на 2013-2015 годы

Аннотация

Мақалада 2013-2015 жылдарға бекітілген республикалық бюджет көрсеткіштері мемлекеттің бюджеттік саясатын жүзеге асыру мәселелері жағынан талданып, оның өзгерістері мен жалпы бағыттары қарастырылған. Бюджеттің кіріс бөлігін қалыптастыруға ерекше көңіл бөлінген, атап айтқанда, салықтық түсімдер, трансферттер деңгейінің өсімі қарастырылған, себебі оның көлемі өткен жылдармен салыстырғанда анағұрлым жоғары деңгейде. Мұнда бюджеттік несиелеу көлемі, құрылымы және бағыттарына салыстырмалы сипаттама келтірілген, қаржылық активтермен жасалатын операциялар қарастырылған және берілген. Сонымен қатар республикалық бюджеттің маңызды бір бөлімдерінің бірі таза бюджеттiк кредиттеудің көлемі мен өзгерістері қарастырылып, олардың берілген және өтелген бюджеттік кредиттер арасындағы айырмасы анықталған. Жасалған талдау көрсетіп отырғандай, бюджеттік кредиттерді беру және өтеу әр жылда әртүрлі, себебі мұндай жағдай бюджеттік кредиттерді пайдаланатын негізгі алушыларға байланысты. Жалпылай айтқанда, республикалық бюджет параметрлері мемлекеттік міндетті орындауды, яғни республикалық бюджеттің тапшылығын төмендетіп, оның деңгейін дағдарыстық уақытқа дейінгі деңгейге жеткізуді қамтамасыз ететін бюджеттік саясатты жүргізуді талап етеді. В статье рассмотрены показатели республиканского бюджета на 2013-2015 годы с точки зрения реализации фискальной политики государства. Особое внимание уделено формированию доходной части бюджетов, в том числе налоговых поступлений по основным их видам и трансфертов в виде бюджетных изъятий и бюджетных субвенций. В ней также приводится сравнительная характеристика объема, структуры и направлений бюджетного кредитования, проведен анализ затрат, связанных с приобретением финансовых активов с целью оценки таких операций.