Қазақстан халқының кіріс көздерінің құрылымы, олардың өзгеру үрдістері. Процессы изменения в структуре источников доходов населения Казахстана.

Аннотация

Үй шаруашылығы табыстарының құрылымы көздері аясында – бұл үй шаруашылығын әл­ауқатының құрылу үдерістерінің маңызды сипаттамасы, себебі үй шаруашылығы үшін маңызды болып саналатын табыс көздері туралы көзқарастарды ұсынады. Халықтың ақшалай табысының құрылымының өзгеруі, халықтың табысы бойынша теңсізденуінің әлсіреуіне немесе керісінше күшеюіне әсер ететін факторлардың бірі болуы мүмкін. Үй шаруашылығы қазіргі кезде экономикалық қызметтің маңызды субъектілерінің бірі ретінде көрінеді, оның нәтижесінен жекелеген шаруашылық бірліктерінің ғана емес, елдегі халықтың әл­ауқатына байланысты. Белгілі болғандай, үй шаруашылығындағы ақшалай табыстар жалақы түріндегі үй шаруашылығы мүшелерімен алынған ақшалай қаржыны, кәсіпкерлік қызметтен түскен табысты, әлеуметтік төлемдерді (зейнетақы, шәкіртақы, жәрдемақы және басқа да төлемдер), пайыздарды, дивиденттерді және меншіктен түскен басқада табыстарды, басқа да ақшалай түсімдерді құрайды. Табыстар үй шаруашылығындағы тұтыну тауарлары мен қызметтеріне, жинақтарына мен міндетті төлемдеріне, яғни, шығындарды жүзеге асыру қажеттіліктерін қанағаттандырудың негізгі көзі болып табылады. Үй шаруашылығындағы табыстар мен шығындардың арасындағы ажырамас байланыс, ең алдымен шығындардың құрылымы мен көлеміне табыстардың құрылымы мен көлеміне байланысты көрініс табады. Демек, табыстардың жалпы деңгейі төмендегенде олардың аз бөлігін жинақтарға жұмсауға болады, себебі кез­келген үй шаруашылығында қамтамасыз етуге тиісті тұтынушылық тауарлар мен арнайы физиологиялық және әлеуметтік минимумы бар. Структура доходов домохозяйства в разрезе источников – это важная характеристика процесса формирования благосостояния домохозяйства, так как дает представление, какой из источников доходов наиболее значим для домохозяйства. Изменение структуры денежных доходов населения может быть одним из факторов, оказывающих влияние на усиление или, наоборот, ослабление дифференциации населения по доходам. Домашние хозяйства на современном этапе выступают одним из важных субъектов экономической деятельности, от результатов которой зависит не только благосостояние отдельной хозяйственной единицы, но и всего населения страны. Как известно, денежные доходы домашних хозяйств представляют собой сумму денежных средств, полученных членами домашних хозяйств в виде заработной платы, дохода от предпринимательской деятельности, социальных выплат (пенсий, стипендий, пособий и других выплат), процентов, дивидендов и других доходов от собственности, прочих денежных поступлений.